Ułatwienia dostępu

O Ignazu Semmelweisie w rocznicę śmierci

29 października zorganizowano uroczystości upamiętniające 160. rocznicę śmierci Ignaza Semmelweisa – najpierw w budynku Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa UJ CM konsul generalny Węgier dr Tibor Gerencsér złożył wieniec pod popiersiem węgierskiego lekarza położnika, następnie w Centrum Dydaktyczno-Kongresowym Wydziału Lekarskiego UJ CM odbyła się projekcja filmu poświęcona jego historii.

W wydarzeniu – które było wspólnym przedsięwzięciem władz dziekańskich Wydziału Lekarskiego UJ CM oraz Konsulatu Generalnego Węgier w Krakowie – uczelnię reprezentowali: prof. Agata Ptak-Belowska, prodziekan Wydziału Lekarskiego UJ CM ds. kształcenia w języku angielskim, prof. Kazimierz Pityński, kierownik Katedry Ginekologii i Położnictwa UJ CM, a także prof. Ryszard W. Gryglewski, kierownik Katedry Historii Medycyny UJ CM.

Po uroczystym złożeniu wieńca, w Centrum Dydaktyczno-Kongresowym Wydziału Lekarskiego zebrała się liczna publiczność, przede wszystkim studentów I roku Wydziału Lekarskiego UJ CM.

Projekcję filmu „Semmelweis” w reżyserii Lajosa Koltai poprzedziły krótkie wystąpienia konsula dr. Tibora Gerencséra, prof. Agaty Ptak-Belowskiej, prof. Ryszarda Gryglewskiego oraz reprezentanta tłumaczy i przedstawiciela zespołu uniwersyteckiej hungarystyki Wojciecha Stradomskiego.

Film przybliżył historię zmagań z gorączką połogową u schyłku pierwszej połowy XIX stulecia w Wiedniu i trudnej drogi, jaką musiał przebyć dr Semmelweis w walce o uznanie jego odkrycia mechanizmu powstawania śmiertelnego dla wielu położnic zakażenia. Do dziś ten węgierski medyk uznawany jest za jednego z prekursorów współczesnej aseptyki.


Ignaz Philipp Semmelweis urodził się w 1818 roku w Budzie, w rodzinie węgierskich Niemców. W 1837 r. rozpoczął studia prawnicze w Wiedniu, które wkrótce porzucił na rzecz medycyny. W 1844 r. uzyskał stopień doktora medycyny, a dwa lata później ukończył specjalizację z chirurgii oraz położnictwa, rozpoczynając pracę asystenta na oddziale położniczym przy Wiedeńskim Szpitalu Powszechnym. W tych czasach ogromnym problemem tego typu placówek była wysoka okołoporodowa śmiertelność kobiet.

Przełomem w badaniach Semmelweisa nad tym zjawiskiem była prawdopodobnie śmierć jego przyjaciela, profesora medycyny sądowej Jacoba Kolletschki, który zmarł wkrótce po przypadkowym zranieniu skalpelem podczas sekcji zwłok. Towarzyszące jego śmierci objawy były bardzo podobne do tych, które obserwowano u umierających po porodzie kobiet.

Ignaz Semmelweis odkrył, że odkażanie rąk i narzędzi zmniejsza ryzyko gorączki i śmierci, i choć nie potrafił wyjaśnić dokładnie tego mechanizmu, lekarzom pracującym z rodzącymi kobietami nakazał myć ręce wodą chlorowaną. Śmiertelność kobiet po porodzie zmalała.

Myśli węgierskiego medyka w 1877 roku rozwinął i udowodnił brytyjski chirurg Joseph Lister, który wprowadził w szpitalach dezynfekcję rąk i narzędzi chirurgicznych fenolem.

Przypomnijmy: popiersie Ignaza Semmelweisa w budynku Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa UJ CM zostało odsłonięte w 2018 roku. – Ten człowiek potrafił zobaczyć coś, czego inni nie widzieli – mówił ówczesny rektor UJ prof. Wojciech Nowak, dodając, że w czasach Semmelweisa medycyna nie była tak rozwinięta, a mycie rąk uważano za przesadę.

Autorem wyrzeźbionej w brązie podobizny, jest węgierski artysta Ivan Paulikovics a fundatorami: Uniwersytet Semmelweisa w Budapeszcie oraz Uniwersytet Jagielloński.

UJ CM upamiętnił 160. rocznicę śmierci wybitnego węgierskiego lekarza położnika Ignaza Semmelweisa
fot. Karol Kowalik