Uniwersytet Jagielloński - Collegium Medicum otrzymał dofinansowanie na doposażenie Centrum Rozwoju Terapii Chorób Cywilizacyjnych i Związanych z Wiekiem (CTD-CARD). Za środki w wysokości ok. 24 mln złotych przyznane z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki zakupiona zostanie najnowocześniejsza aparatura służąca do obrazowania molekularnego i zaawansowanych technik oceny bezpieczeństwa działania leków i kandydatów na leki.
Centrum Rozwoju Terapii Chorób Cywilizacyjnych i Związanych z Wiekiem – powołana w 2023 r. – funkcjonuje w otwartej formule core facility polegającej na szerokiej współpracy i udostępnianiu unikatowych urządzeń i know-how naukowcom z krajowych i zagranicznych jednostek naukowych. Misją centrum jest łączenie badań przedklinicznych – prowadzących do opracowywania m.in. nowych leków i strategii terapeutycznych – z badaniami klinicznymi głównie o profilu niekomercyjnym. Warto dodać, że docelową siedzibą jednostki będzie – znajdujący się w końcowej fazie budowy – nowy budynek dydaktyczno–laboratoryjny „A”, który ma stanowić część rozwijanego Kampusu Medycznego UJ CM w Prokocimiu, zintegrowany z istniejącą siedzibą Wydziału Farmaceutycznego oraz nowo tworzonym kompleksem budynków dydaktyczno-biurowych Wydziału Lekarskiego i Wydziału Nauk o Zdrowiu.
Finansowanie uzyskane w ramach konkursu pozwoli na zakup nowoczesnego sprzętu, a co za tym idzie – powstanie nowych modułów badawczych (schemat poniżej) rozszerzających dotychczasowe możliwości CDT-CARD m. in.: pracowni mikrodysekcji laserowej (umożliwiającej implementację technik tzw. obrazowania przestrzennego ang. spatial omics); modułu proteomiki pojedynczej komórki (tzw. Single-Cell Proteomics (SCP) opartego o nowy ultraczuły spektrometr masowy), modułu dynamicznego obrazowania w podwyższonej rozdzielczości wraz z walidacją celów molekularnych na poziomie RNA, DNA i białka z analizą ruchów komórek w układach mikroprzepływowych, a także modułu kompleksowego badania interakcji leków z kluczowymi kanałami jonowymi (system QPatch Compact).
Zakup zestawu aparatury do analizy termicznej umożliwi pogłębioną analizę stabilności substancji aktywnych – zarówno czystych, jak i w postaci leku – a także określenie parametrów kinetycznych i termodynamicznych zachodzących procesów. Spektroskop FT-IR pozwoli na analizę w czasie rzeczywistym powstających lotnych produktów degradacji, a rozbudowa tomografu MRI/PET o kriocewkę znacznie zwiększy rozdzielczość oraz skróci czas obrazowania, co z kolei umożliwi wprowadzenie innowacyjnych metod obrazowania funkcjonalnego (fMRI), sprzężonego z modulacją optogenetyczną. Dzięki zakupowi mikroskopu wielofotonowego poszerzy się spektrum obrazowania i modulacji optycznej do poziomu pojedynczej populacji komórek oraz struktur subkomórkowych, natomiast rozbudowa platformy badań behawioralnych udostępni badaczom zaawansowane narzędzia do badania bezpieczeństwa nowych leków i kandydatów na leki.
Co niezwykle istotne, proponowana do zakupu aparatura utworzy pierwsze w Polsce platformy przeznaczone do tak zaawansowanych analiz obrazowych, analiz SCP i badań elektrofizjologicznych w Polsce.
Zespół przygotowujący wniosek do konkursu FENG.02.04-IP.04-001/24 (ponad 500 stron dokumentacji) tworzyli, we współpracy z władzami dziekańskimi, badacze ze wszystkich wydziałów UJ CM: lekarskiego (Rafał Olszanecki, Marcin Surmiak, Maciej Suski, Mateusz Siedliński), farmaceutycznego (Monika Marcinkowska, Bartosz Pomierny, Lucyna Pomierny-Chamioło, Agata Siwek, Paweł Żmudzki, Gniewomir Latacz, Jakub Szlęk), nauk o zdrowiu (Paweł Link-Lenczowski, Joanna Zyznawska), a prace zespołu koordynowały: Ewa Klepacz-Zielińska, Magdalena Łopuszańska-Rusek, Joanna Pierewicz i Dominika Chmiest.
Środki na zakup sprzętu przyznane zostały z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021- 2027 działanie 2.4 - nabór nr FENG.02.04-IP.04-001/24 „Ścieżka dla projektów z Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej”, a ich operatorem jest Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy.
W naborze FENG.02.04-IP.04-001/24 „Ścieżka dla projektów z Polskiej Mapy Infrastruktury Badawczej”, wpłynęło 14 wniosków, z czego 8 zostało wybranych do dofinansowania. Łączna kwota dofinansowania to ponad 348 mln złotych.
Pełna lista beneficjentów dostępna jest na stronie Ośrodka Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego.
Fot. powyżej: Odwrócony mikroskop konfokalny Leica Stellaris 8 WLL DLS_fot. OPI PIB