2 czerwca, podczas uroczystego posiedzenia Senatu UJ w auli Collegium Novum, do grona profesorów honorowych najstarszej polskiej uczelni dołączył profesor Tadeusz Popiela - jeden z najwybitniejszych polskich lekarzy, którego dorobek naukowy jest unikalny i przyczynił się do nowatorskich metod leczenia chirurgicznego wielu schorzeń układu pokarmowego. Ten znamienity uczony jest dopiero 21. osobą, której nadano ten tytuł.
Tytuł profesora honorowego UJ może być nadany wybitnemu, szczególnie zasłużonemu dla społeczności akademickiej uczonemu. Z wnioskiem o uhonorowaniem nim prof. Tadeusza Popieli wystąpili naukowcy Wydziału Lekarskiego UJ CM. Tytuł ten przyznano mu w szczególności za unikalny dorobek naukowy, który przyczynił się do rozwoju wielu nowatorskich metod leczenia schorzeń układu pokarmowego, wykształcenie wielu pokoleń specjalistów z zakresu chirurgii oraz za działalność na rzecz poszerzenia uniwersyteckiej bazy klinicznej, naukowej i dydaktycznej. Profesor był także szczególne zaangażowany w przyłączenie Akademii Medycznej do Uniwersytetu Jagiellońskiego, co nastąpiło w kwietniu 1993 roku.
Zaszczyt wygłoszenia laudacji na cześć prof. Tadeusza Popieli przypadł prof. Piotrowi Richterowi, kierownikowi I Katedry Chirurgii Ogólnej, którą bohater piątkowej uroczystości kierował przez ponad 30 lat, przyczyniając się do jej niewątpliwych sukcesów na polu dydaktyki, osiągnięć naukowych oraz organizacyjnych. To dzięki profesorowi Popieli I Katedra Chirurgii Ogólnej stała się uznanym ośrodkiem w Polsce i na świecie. Jego działania organizacyjne były inspiracją dla wielu oddziałów chirurgicznych i katedr w wielu innych placówkach w kraju. Laudator wymienił też szereg funkcji, które sprawował profesor Popiela - rektora Akademii Medycznej, pełnomocnika rektora ds. klinicznych, prezesa Towarzystwa Chirurgów Polskich, Europejskiego Towarzystwa Chirurgów oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Raka Żołądka.
- Profesor Grzegorz Wallner, konsultant krajowy w dziedzinie chirurgii ogólnej, jednoznacznie uważa profesora Tadeusza Popielę jako najwybitniejszego polskiego chirurga w okresie powojennym. Dla nas jest on mistrzem. Był zawsze dla każdego chorego, anonimowego. Nie było chorych równiejszych, była tylko waga problemu medycznego, który miał zostać rozstrzygnięty. Bez względu na tysiące godzin spędzonych przy stole operacyjnym ten czas był zawsze dla każdego. Był też również dla nas. Profesor wielokrotnie wspominał, że zasługi i jego nazwisko to sukces zespołu. Mam nadzieję, że ta dewiza będzie kontynuowana przez następne pokolenia w Białej Chirurgii - powiedział prof. Piotr Richter.
Prof. Tadeusz Popiela w swoim wystąpieniu przypomniał, że zajęcia z medycyny były już prowadzone w założonym przez Kazimierza Wielkiego Studium Generale, a jednym z pierwszych rektorów odnowionej w 1400 roku Akademii Krakowskiej był wybitny lekarz Maciej Karpiga z Miechowa, zwany Miechowitą. Medycyną parał się też studiujący na najstarszej polskiej uczelni Mikołaj Kopernik. Na przestrzeni wieków rektorami UJ byli znamienici medycy, a wśród nich prof. Józef Dietl, "jeden z najwybitniejszych prezydentów miasta Krakowa". Profesor Popiela z dumą podkreślił, że dzisiejszy Wydział Lekarski UJ CM kontynuuje i rozwija, ku chwale uniwersytetu, wszystkie te najlepsze tradycje.
Bohater piątkowej uroczystości wiele czasu poświęcił historii chirurgii od czasów starożytnych po dzisiejsze, jej rozwojowi zarówno na świecie, jak i w Polsce. Przyznał, że od momentu, kiedy rozpoczął z nią swoją przygodę, przeszła ona olbrzymią ewolucję. - W ciągu jednego życia jest się świadkiem przemijania wręcz epok w rozwoju medycyny, nie tylko chirurgii - powiedział.
Profesor Tadeusz Popiela nawiązał także do trwających w ostatnim czasie debat na temat rozwoju sztucznej inteligencji. Przypomniał, że ponad 1300 wybitnych uczonych podpisało się pod apelem o natychmiastowe wstrzymanie na pewien czas wszelkich prac nad zaawansowaną sztuczną inteligencją, a także nad objęcie tych badań nadzorem.
- Niekontrolowany rozwój tego programu grozi katastrofą. Nie można bowiem wykluczyć, że w którymś momencie sztuczna inteligencja uzna i sprawi, że człowiek stoi na przeszkodzie w jej dalszej ekspansji i zniszczy tego, który ją stworzył. Czy własnymi rękami nie piszemy na siebie wyroku? Czy zdecydujemy się zrezygnować z własnego myślenia? Czy chcemy pozbawić się z obowiązku wykonywania codziennej, systematycznej pracy, która stworzyła ludzki gatunek i całą cywilizację? Po kilkudziesięcioletniej, budującej moją osobowość zawodową, pracy coraz trudniej przychodzi mi uwolnić się od tych pytań. Pojawia się zatem najważniejsze pytanie – czy nadal jesteśmy pewni, czy wiemy dokąd zmierzamy oraz czy kiedykolwiek zakończy się marzenie człowieka o nieśmiertelności i jego dążeniu, aby wykorzystać w tym celu każdą dostępną wiedzę - powiedział na zakończenie prof. Tadeusz Popiela.