W Journal of Clinical Investigation (IF= 19.456), wiodącym czasopiśmie medycznym, ukazała się praca „Breast cancer chemotherapy induces vascular dysfunction and hypertension through NOX4 dependent mechanism”. Zespół naukowców UJ CM pod kierunkiem prof. Tomasza Guzika i prof. Tomasza Grodzickiego przedstawił, w jaki sposób chemioterapia nowotworów piersi może uszkadzać naczynia krwionośne. Obserwacje poczynione podczas badań mogą w przyszłość dać możliwość terapeutycznej interwencji.
Badając naczynia krwionośne kobiet, które przeszły chemioterapię neoadiuwantową przed operacją mastektomii badacze zaobserwowali głębokie cechy dysfunkcji śródbłonka naczyniowego, za którą odpowiada przede wszystkim docetaksel. Wyniki te zostały potwierdzone w wielu modelach doświadczalnych pozwalających na ustalenie mechanizmu molekularnego tego zjawiska. Dysfunkcji naczyń w badaniach modelowych towarzyszył także wzrost ciśnienia krwi.
W pracy, której pierwszym autorem jest dr n. med. Piotr Szczepaniak z Katedry Chorób Wewnętrznych i Medycyny Wsi UJ CM, badacze wykazali, że naczynia po chemioterapii przestają produkować tlenek azotu, a zamiast tego wydzielają nadmiar wody utlenionej. Woda utleniona stymuluje wiele patologicznych zmian w naczyniach prowadzących do inaktywacji syntazy tlenku azotu. Kluczowym enzymem w tym szlaku jest oksydaza NADPH Nox4.
Obserwacje te stwarzają możliwość terapeutycznej interwencji w przyszłości. Badacze wykazali, że inhibitory oksydaz naczyniowych, a także inhibitory wybranych cząsteczek sygnałowych mogą zapobiegać tym zmianom.
Badanie jest wynikiem ścisłej współpracy Laboratorium Medycyny Translacyjnej w Katedrze Chorób Wewnętrznych i Medycyny Wsi UJ CM oraz onkologów, chirurgów i specjalistów medycyny ogólnej i naczyniowej pracujących w UJ CM oraz Szpitalu Uniwersyteckim.
Szczepaniak P., Siedlinski M., Hodorowicz-Zaniewska D., Nosalski R., Mikolajczyk T.P., Dobosz A.M., Dikalova A., Dikalov S., Streb J., Gara K., Basta P., Krolczyk J., Sulicka-Grodzicka J., Jozefczuk E., Dziewulska A., Saju B., Laksa I., Chen W., Dormer J., Tomaszewski M., Maffia P., Czesnikiewicz-Guzik M., Crea F., Dobrzyn A., Moslehi J., Grodzicki T., Harrison D.G., Guzik T.J.: Breast Cancer Chemotherapy Induces Vascular Dysfunction and Hypertension through NOX4 dependent mechanism. J Clin Invest, 2022, e149117. doi: 10.1172/JCI149117.
grafika: www.jci.org