Prof. Van Praagh - wybitny kardiolog i kardiochirurg - doktorem honoris causa UJ

Uroczystość zorganizowana została w sposób hybrydowy: uczestnicy zebrani w auli Collegium Novum połączyli się poprzez transmisję internetową z prof. Van Praaghiem, przebywającym w Bedford w USA, gdzie obecny był również prof. Tomasz Mroczek z Wydziału Lekarskiego UJ, który dokonał wręczenia dyplomu.

Uczestników ceremonii powitał rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jacek Popiel. Przypomniał on, że doktorat honoris causa nadany został prof. Richardowi Van Praaghowi na mocy uchwały Senatu UJ z 29 stycznia 2020 r. na wniosek Wydziału Lekarskiego UJ. Decyzja podjęta została po zapoznaniu się z opiniami recenzentów: prof. Bożeny Werner z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz prof. Lesława Szydłowskiego ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, popartymi uchwałami Senatów tych uczelni. Tytuł przyznano w szczególności za ogromne zasługi dla stworzenia powszechnie przyjętych na świecie podwalin współczesnej kardiopatologii wad wrodzonych serca oraz niekwestionowane i nieocenione zasługi dla rozwoju kardiochirurgii i kardiologii dziecięcej w Krakowie i we wszystkich ośrodkach tych specjalności w Polsce.

Laudację na cześć uhonorowanego wygłosił prof. Janusz Skalski z Wydziału Lekarskiego UJ. Oprócz przedstawienia opisanych pokrótce poniżej osiągnięć i zasług prof. Van Praagha, laudator w serdecznych słowach podziękował mu za wszystko, co uczynił dla kardiologii i kardiochirurgii dziecięcej w Krakowie.

- Podziwiamy cię, mistrzu, jako uczniowie i usiłujemy niezdarnie naśladować twoją niewiarygodną pracowitość, twój upór w dążeniu do doskonałości (…) Jesteś arbitrem i wyrocznią w dziedzinie patologii wad wrodzonych serca, znawcą szanowanym i powszechnie lubianym. Od lat korzystamy z twojego niezrównanego talentu dydaktycznego i wielkiej życzliwości dla uczniów i wychowanków – powiedział prof. Skalski.

Dziękując za przyznanie tytułu, uhonorowany podkreślił bliską, przyjacielską relację łączącą go z Uniwersytetem Jagiellońskim, po czym wygłosił wykład zatytułowany Understanding Normally and Abnormally Related Great Arteries: Equations, Apoptosis, Switches, Rotations and Synergy, którego geneza wiąże się z jego ostatnią wizytą w Krakowie i spotkaniem z prof. Skalskim w 2010 r.

Profesor Richard Van Praagh, z pochodzenia Kanadyjczyk, jest kardiologiem dziecięcym i naukowcem o światowej renomie. Dyplom lekarza uzyskał 67 lat temu, po ukończeniu studiów na Wydziale Medycznym Uniwersytetu w Toronto w 1954 roku. Następnie zdobył specjalizacje z pediatrii, chorób wewnętrznych, patologii, fizjologii serca i płuc, oraz embriologii i kardiologii dziecięcej. Od roku 1965 do czasu przejścia na emeryturę pracował w Children’s Hospital Medical Center w Bostonie w Harvard Medical School, zajmując się problematyką embriologii, patologii i praktyki klinicznej w wadach wrodzonych serca. Fundamentalne dzieło Profesora Van Praagha „Segmental approach to congenital heart disease” trwale zmieniło klasyfikację i rozumowe podejście do podstaw anatomicznych i fizjologicznych wad wrodzonych serca.

W 1970 r. prof. Van Praagh założył w Bostońskim Szpitalu Dziecięcym unikatowy Zakład Kardiopatologii (Cardiac Registry), uchodzący za najlepsze na świecie laboratorium patologii serca, posiadające ogromną kolekcję preparatów wad wrodzonych serca. Przy współpracy z żoną Stellą, obok wyjaśnienia anatomii, morfogenezy, diagnostyki i leczenia wielu wad serca odkrył 13 nieznanych dotąd wrodzonych defektów serca oraz opisał pięć nowych procedur kardiochirurgicznych.

Dorobek naukowy prof. Van Praagha znalazł odzwierciedlenie w liczbie jego publikacji, łącznie obejmującej 304 prace naukowe w czasopismach medycznych oraz 67 rozdziałów książkowych. Od wielu dekad nie wydano na świecie liczącego się podręcznika z zakresu teorii, diagnostyki i leczenia wad wrodzonych serca i embriologii dziecięcej bez jego współudziału.

Uhonorowany wniósł ogromny wkład w rozwój kardiologii i kardiochirurgii dziecięcej w Polsce, w tym na Uniwersytecie Jagiellońskim, którego współpraca z prof. Van Praaghiem trwa od 1975 roku. W latach 1975-2002 wszyscy kardiolodzy i kardiochirurdzy dziecięcy z Krakowa odbyli szkolenie w jego zakładzie. Co warte podkreślenia, krakowski ośrodek leczenia wrodzonych wad serca funkcjonuje w oparciu o szkołę kardiologii dziecięcej prof. Van Praagha.