Badacze z UJ CM przeanalizują, dlaczego jesteśmy odporni na fake newsy

Konkurs IdeaLab został przeprowadzony w oparciu o formułę "sandpit" opracowaną przez Radę Nauk Ścisłych i Technicznych Wielkiej Brytanii i stosowaną przez Norweską Radę Badań pod nazwą Idélab. Tematem konkursu IdeaLab organizowanego przez NCN jest "Managing Threats". Dotyczy on wyzwań wynikających ze złożonych procesów, jakie zachodzą w naszych czasach, takich jak globalizacja, zmiany technologiczne, zmiany klimatu i środowiska naturalnego, przemiany demograficzne, znaczące fale migracji, brak stabilności geopolitycznej i wiele innych rodzących niepewność (pociągającą za sobą zagrożenia, a w niektórych przypadkach szanse), którym musi stawić czoło społeczeństwo europejskie.

Finansowanie w konkursie, w wysokości ponad 5,6 mln PLN, przyznano projektowi, którego kierownikiem jest dr Jan Piasecki z Zakładu Filozofii i Bioetyki UJ CM. Badacze z Polski i Norwegii przyjrzą się rozpowszechnianiu fałszywych informacji, które mogą uniemożliwić konstruktywną, opartą o fakty debatę publiczną dotyczącą istotnych problemów współczesnego świata. Tzw. fake newsy, rozpowszechniane w sieciach społecznościowych, mogą przyczynić się do dyskredytacji demokratycznych instytucji oraz wpływać na wzrost populizmu i ideologicznej radykalizacji. Naukowcy będą chcieli znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego jednostki i społeczności są na nie odporne. Ta szczególna niepodatność jest nazywana "cyberodpornością".

"Aby odpowiedzieć na to pytanie, spróbujemy połączyć kilka różnych perspektyw badawczych: epidemiologię i psychologię, a także filozofię i informatykę. Chcemy stworzyć instrument, który pozwoli nam w wiarygodny sposób oszacować indywidualną i społeczną odporność na fałszywą informację w sieci. Chcemy się również dowiedzieć, w jaki sposób cyberodporność wpływa na zachowanie w sieci i w jaki sposób można ją zwiększyć. Ponadto w naszym projekcie skupiamy się na etycznych problemach związanych z cyberodpornością. Po pierwsze nie wszyscy zawsze zgadzają się, czym jest fałszywa informacja, szczególnie wtedy, gdy dyskutujemy o wartościach etycznych i sprawach politycznych, po drugie nie jest jasne, jak dalece możemy wpływać na autonomię jednostek chcąc ograniczyć rozprzestrzenianie się fake newsów" - czytamy w opisie projektu dr. Jana Piaseckiego.

Liderami dwóch pozostałych projektów będą Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Instytut Psychologii PAN. Wszystkie zespoły badawcze otrzymają na realizację badań prawie 17,5 mln PLN.

Powrót