Gościem honorowym wydarzenia był prof. Christopher J.L. Murray, który od lat zajmuje się możliwościami poprawy zdrowia populacyjnego na całym świecie poprzez dostarczanie lepszych dowodów naukowych. Jako lekarz i ekonomista zdrowia opracował innowacyjne metody pomiaru stanu zdrowia (jest twórcą wskaźnika utraconych lat życia z powodu niesprawności – DALY, disability adjusted life years), analizy funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej, wyjaśniania determinantów zdrowia oraz prognozowania przyszłego stanu zdrowia populacji.
Prof. Murray jest dyrektorem Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) przy University of Washington oraz kierownikiem międzynarodowego projektu Global Burden of Disease (GBD) – największego na świecie, systematycznego przedsięwzięcia mającego na celu ilościowe określenie skali utraty zdrowia spowodowanej chorobami, urazami i czynnikami ryzyka obejmującym szacunki dla ponad 370 chorób i urazów oraz 88 czynników ryzyka w 204 krajach i terytoriach, a także na poziomie subnarodowym w 20 państwach. Ten wybitny naukowiec jest autorem ponad 600 artykułów naukowych (m.in. Lancet, JAMA, NEJM, Nature) oraz autorem lub redaktorem 16 książek. Należy do grona najczęściej cytowanych badaczy na świecie, z ponad 400 tys. cytowań i indeksem Hirscha powyżej 200. Od wielu lat figuruje w czołówce rankingów najbardziej wpływowych naukowców świata.
W konferencji uczestniczył również prof. Maciej Małecki, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. Collegium Medicum, który w słowie wstępnym podkreślił, że dane epidemiologiczne i analizy populacyjne stanowią fundament nowoczesnej polityki zdrowotnej i są niezbędne do poprawy jakości życia społeczeństwa.
Wśród prelegentów był również prof. Bogdan Wojtyniak, wybitny epidemiolog i ekspert w dziedzinie zdrowia publicznego, od wielu lat związany z Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego PZH – Państwowym Instytutem Badawczym.
Konferencję, jako gospodarz spotkania, otworzył dr n. med. Roman Topór-Mądry, który powitał uczestników i podkreślił znaczenie międzynarodowej współpracy w analizie danych zdrowotnych oraz ich roli w podejmowaniu decyzji dotyczących systemu ochrony zdrowia.
Program konferencji obejmował trzy wykłady główne. Pierwszy – zatytułowany „Findings from the Global Burden of Disease Study 2023” – wygłosił prof. Murray. W swoim wystąpieniu zaprezentował najnowsze wyniki badań GBD 2023, obejmujące dane z ponad 200 krajów i regionów, kilka dni wcześniej opublikowane w czasopiśmie „The Lancet”. Wskazał na zmieniający się obraz zdrowia publicznego na świecie: rosnące znaczenie chorób przewlekłych, zaburzeń psychicznych i czynników środowiskowych oraz na konieczność wykorzystania rzetelnych danych naukowych w kształtowaniu polityk zdrowotnych opartych na dowodach.
Kolejny wykład pt. „Subnational GBD Analysis in Poland: Towards Data-Driven Decision-Making” wygłosił dr n. med. Roman Topór-Mądry, który zaprezentował wyniki analiz subnarodowych prowadzonych w Polsce w ramach projektu GBD (opublikowane właśnie w „The Lancet Regional Health – Europe”), pokazując, jak dane mogą wspierać podejmowanie decyzji zdrowotnych na poziomie krajowym, regionalnym i samorządowym. Zwrócił uwagę, że takie podejście umożliwia zarówno ocenę efektów polityki zdrowotnej, jak również pozwala skuteczniej reagować na lokalne potrzeby zdrowotne i planować działania interwencyjne. Wdrożenie tej metody stanowi unikalną możliwość w naszej części Europy, gdyż Polska jest jedynym krajem Europy Środkowo-Wschodniej, która dysponuje danymi na poziomie subnarodowym (wojewódzkim) w projekcie GBD.
Ostatnią prelekcję pt. „Regional and Social Disparities in Mortality from Treatable Causes of Death” wygłosił prof. Bogdan Wojtyniak. W wystąpieniu przedstawił analizę nierówności społecznych i regionalnych w umieralności z przyczyn możliwych do uniknięcia. Wskazał, że różnice w dostępie do świadczeń zdrowotnych i poziomie wykształcenia populacji wciąż znacząco wpływają na stan zdrowia Polaków, podkreślając konieczność podejmowania działań systemowych w celu ograniczenia tych dysproporcji.
W uznaniu wybitnego wkładu w rozwój nauki o zdrowiu populacyjnym oraz wieloletnią współpracę z polskim środowiskiem badawczym, prof. Christopher J. L. Murray, z rąk prof. Macieja Małeckiego oraz dr n. med. Romana Topór-Mądrego otrzymał pamiątkowe prezenty, a także złotą kartę członkowską Health Data Club – Honour Member Card of Health Data Club IHDC JUMC – nieformalnej inicjatywy ICDZ UJ CM. Wyróżnienie symbolicznie podkreśliło znaczenie współpracy między UJ CM a zespołem IHME, który od lat kształtuje globalne standardy w analizie danych zdrowotnych.
Po prezentacjach odbyła się dyskusja, w której uczestnicy analizowali praktyczne wykorzystanie wyników badań GBD w krajowych i regionalnych strategiach zdrowotnych, kierunek rozwoju badań nad obciążeniem chorobami oraz sposobów redukowania nierówności zdrowotnych w Polsce.
Konferencja pt.: „Globalne wyzwania zdrowotne i zróżnicowanie regionalne w Polsce: 30 lat danych i decyzji” stanowiła ważny krok w budowaniu głębszej współpracy pomiędzy Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) przy University of Washington a Uniwersytetem Jagiellońskim – Collegium Medicum, w tym Interdyscyplinarnym Centrum danych o Zdrowiu UJ CM.
