MINIATURA 9 to konkurs skierowany do badaczy ze stopniem doktora uzyskanym nie wcześniej niż w 2013 roku, którzy nie byli dotąd laureatami konkursów grantowych NCN, ale mają już na swoim koncie co najmniej jedną opublikowaną pracę lub co najmniej jedno dzieło lub dokonanie artystyczne, lub artystyczno-naukowe. Konkurs umożliwia realizację działań naukowych, takich jak badania wstępne, kwerendy czy wyjazdy badawcze trwających do 12 miesięcy. Działania muszą mieścić się w obszarze badań podstawowych.
Granty MINIATURA w założeniu mają stanowić punkt wyjścia do przygotowania pełnowymiarowych projektów badawczych. W tegorocznej edycji konkursu NCN uruchomiło program mentoringowy, dzięki któremu osoby realizujące działania mogą skorzystać ze wsparcia doświadczonego mentora w opracowaniu koncepcji dalszych badań. Centrum zachęca kierowników trwających i zakończonych projektów finansowanych w konkursach MAESTRO, OPUS, SONATA BIS, SONATA, międzynarodowych konkursach z oferty NCN, a także w konkursach European Research Council do zapisywania się do bazy, a osoby planujące złożenie wniosku w MINIATURZE do skorzystania z dostępnych już niemal 600 ofert wsparcia.
Dr Joanna Gastoł jest absolwentką UJ CM. Od początku swojej kariery zawodowej związana jest z Oddziałem Klinicznym Kliniki Chorób Metabolicznych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Posiada specjalizacje w zakresie chorób wewnętrznych oraz diabetologii. W 2022 roku uzyskała stopień doktora nauk medycznych z wyróżnieniem. Pełni funkcję pracownika dydaktyczno-naukowego. Aktywnie uczestniczy w ogólnokrajowych i międzynarodowych zjazdach naukowych. Jest współautorką podręcznika opracowanego z myślą o zespołach podstawowej opieki zdrowotnej, poświęconego opiece koordynowanej. Angażuje się też w liczne badania kliniczne z zakresu diabetologii, kardiologii oraz nefrologii.
Członek Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, European Association for the Study of Diabetes. Poza pracą kliniczną aktywnie działa na rzecz edukacji zdrowotnej, szczególnie w obszarach profilaktyki oraz zwiększania świadomości na temat cukrzycy.
„Wpływ GLP-1RA na strukturę i właściwości sieci fibrynowej u osób z nadmierną masą ciała” – założenia naukowe projektu
Nadmierna masa ciała jest wymieniana w patogenezie > 200 jednostek chorobowych, m.in. choroby sercowo-naczyniowej (SN) na podłożu zakrzepowym, istotnie skracając długość życia wraz ze wzrostem wskaźnika masy ciała (Body Mass Index, BMI).
Coraz więcej dowodów wskazuje, że zaburzenia tworzenia się i/lub degradacji skrzepu fibrynowego są związane z tętniczymi i żylnymi epizodami zakrzepowo-zatorowymi. Wykazano, że prozakrzepowy fenotyp skrzepu, charakteryzujący się zbitymi skrzepami fibrynowymi i ich względną odpornością na lizę, może być obecny u chorych z zawałem mięśnia sercowego, udarem niedokrwiennym mózgu i chorobą tętnic obwodowych, a także w idiopatycznej ŻChZZ. Badania wykazały, że prozakrzepowy fenotyp osoczowego skrzepu fibrynowego określony w testach ex vivo jest powszechny u pacjentów chorobą niedokrwienną serca. Fibryna stanowi większość masy zakrzepu i w konsekwencji materiału zatorowego w układzie żylnym, pozostałą część stanowią erytrocyty, a mniej niż 5% płytki i leukocyty. U osób otyłych w porównaniu z osobami o prawidłowej masie ciała obserwuje się wyższą częstość występowania epizodów zakrzepowo-zatorowych, co jest prawdopodobnie związane z zaburzeniami układu hemostazy.
Redukcja masy ciała pod wpływem diety niskotłuszczowej prowadzi do poprawy fibrynolizy m.in. przez obniżenie stężenia inhibitora aktywatora plazminogenu typu 1 (PAI-1), ale nie zmienia przepuszczalności skrzepu czy innych parametrów opisujących strukturę i funkcję skrzepu. Wyniki badania SELECT wskazują, że zastosowanie semaglutydu (glucagon-like peptide-1 receptor agonist; GLP-1RA) u osób z chorobą SN i otyłością obniża ryzyko zgonu z przyczyn SN o 20%. Wpływ leczenia semaglutydem na MACE (Major Adverse Cardiovascular Events) w badaniu SELECT był niezależny od stopnia redukcji masy ciała. Zmniejszenie ryzyka MACE było widoczne wkrótce po rozpoczęciu leczenia GLP-1RA, co wskazuje na występowanie innych mechanizmów niż zmniejszenie zawartości tkanki tłuszczowej. U osób z cukrzycą stosowanie GLP-1RA wykazało zmniejszenie ryzyka koagulopatii i zaburzeń krzepnięcia, zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, w tym ostrej zatorowości płucnej i zakrzepicy żył głębokich, przewlekłego zapalenia żył i następstw pozakrzepowych, w tym nadciśnienia płucnego. Dotychczas nie opisano związku pomiędzy zastosowaniem agonistów GLP1 a właściwościami skrzepu fibrynowego u osób z otyłością
Hipoteza robocza: terapia GLP1-RA poprawia fenotyp osoczowego skrzepu fibrynowego po 3 miesiącach leczenia, zwiększając przepuszczalność skrzepu fibrynowego (Ks) i jego podatność na lizę.
Pacjenci i metody: do badania zostanie włączonych 25 dorosłych pacjentów z otyłością, definiowaną zgodnie z WHO na podstawie wskaźnika masy ciała BMI >30 kg/m2.
Znaczenie projektu: Wykazanie związku między terapią GLP1-RA a korzystnym fenotypem skrzepu u pacjentów z otyłością może sugerować nieznane dotąd plejotropowe działanie agonistów GLP-1 i przyczynić się do dalszych badań nad ich zastosowaniem w prewencji chorób sercowo-naczyniowych w przyszłości.
Listy rankingowe konkursu MINIATURA 9 są dostępne na stronie Narodowego Centrum Nauki.
